Akadlar

Akkadlar MÖ 2350 ile 2150 arasında Mezopotamya’da varlık göstermiş bir ilkçağ uygarlığıdır. Sami yani Arap ırkındandırlar. MÖ 3 bin yılında Mezopotamya’ya göç ettikten sonra, Mezopotamya’nın kurucu kültürü olan Sümerler’in sitelerinde (şehir) işçi olarak çalıştılar. ancak daha sonra Sargon liderliğinde ayaklanarak kendi devletlerini kurdular. Sümerler şehir devletleri şeklinde yönetilirdi. yani her bir şehrin başında bir kral bulunurdu. Ancak Akadlar Sümerleri örnek almadı ve merkezi bir yönetim kurdular. Mutlak monarşi yönetimini benimseyerek dünyanın ilk merkezi krallığını kurdular.Akadlar, dünyanın ilk merkezi krallığını kurarak kalmamış, zamanlar sınırlarını genişleterek tarihte bilinen ilk imparatorluk yapısını da meydana getirdiler. Bu imparatorluğu korumak için de tarihte bilinen ilk düzenli orduyu kurdular. bu düzenli ordu yaya askerlerden oluşuyordu. Kendilerine özgü bir yönetim kuran Akadlar, kültürel açıdan Sümerlerden etkilendiler. ancak Mezopotamya’daki diğer devletler gibi Akadların da bir gün sonu geldi. Sümerlerin saldırılarıyla zayıfladılar, Gutiler tarafından da varlıklarına son verildi. Akadlar, tarihte çok önemli bir yere sahip olan bir uygarlıktır. İlklerle tarihe damgasını vuran bir Mezopotamya uygarlığıdır.

Akadlar, dünyanın ilk merkezi krallığını kurarak kalmamış, zamanlar sınırlarını genişleterek tarihte bilinen ilk imparatorluk yapısını da meydana getirdiler. Bu imparatorluğu korumak için de tarihte bilinen ilk düzenli orduyu kurdular. bu düzenli ordu yaya askerlerden oluşuyordu. Kendilerine özgü bir yönetim kuran Akadlar, kültürel açıdan Sümerlerden etkilendiler. ancak Mezopotamya’daki diğer devletler gibi Akadların da bir gün sonu geldi. Sümerlerin saldırılarıyla zayıfladılar, Gutiler tarafından da varlıklarına son verildi.

Sargon Mezopotamya’da siyasi birliği sağladıktan sonra kendisini “Şarkişşati” yani “Dünya Kralı” ilan etmiştir. Sargon’un doğuda Elama, kuzeydeki dağ kavimlerine, Suriye ve Lübnan’a, Toroslara kadar küçük Asya’ya yaptığı askeri seferler, onu haklı olarak tarihin “ilk dünya hakimi” yapmıştır. Arkeolojik olarak belgelenemese de, yazıtlara göre Sargon, Tuz Gölü’nün güneyindeki Puruşhanda(Acemhöyük) adlı kentte oturan Akkadlı tüccarların yardım istemesi üzerine ordusuyla orta Anadolu’ya sefer düzenleyen ilk kraldır.Basra körfezi ticareti için en önemli noktalarından biri Fırat kervan yolu olduğunu anlayan Sargon bu ticaret yolunu ele geçirmiştir. Bir vesikada: “Fırat kenarındaki Tuttul şehrini zaptedince, bu şehrin tanrısı Dagan’a kurbanlar sunduğu, bunun üzere adı geçen tanrının Mari, İbla ve İarmuti memleketlerinin hâkimiyetini Sedir ormanlarına (Amanoslar) ve Gümüş dağlarına (Toroslar) kadar Sargon’a verdiği” belirtilmektedir. Sargon 56 yıllık saltanatı boyunca birçok zaferler kazanmıştır ve dünya tarihinde bilinen ilk imparatorluğu kurmuştur. Ölümünden sonra efsaneleştirilmiştir. Sargon son yıllarında tanrının gazabına uğramıştır. Bu yüzden açlık, kıtlık, isyan ve çeşitli felaketlerle uğraşmak zorunda kalmıştır. Tam olarak bilinemese de bir suikast sonucu öldüğü düşünülmektedir.